Vrijdag de dertiende

Het was een vrijdag. Vrijdag de dertiende ik ben op mijn werk in het verzorgingshuis. Er bestaat zoiets. Ineens was hij er een man, dacht ik aan de lichaamsbouw te zien, in een astronautenpak en hij stond op de gang twee verdiepingen hoger. Door de open structuur van het gebouw was hij duidelijk zichtbaar. De man sprak met een vrouw. Achter hen was een deur van een kamer. De deur stond open. Nee, nee, wou ik uitschreeuwen. De Corona heeft ons bereikt. Welke kamer is dit was het eerste wat ik mij afvroeg. Wie is er ziek? 

Het bleek de kleine man te zijn. De kleine man die ik twee dagen ervoor nog vanuit mijn positie hier beneden had zien rondlopen. In stilte liep hij toen over de etage achter zijn rollator.  

De kleine man sleet zijn leven in het verpleeghuis in stilte. Hij woonde hier uit de tijd dat je nog een beschermende woonplek in een bejaardenhuis kon krijgen. Ik zag hem vaak in de eetzaal. Hij gebruikte daar de warme lunch.  

De kleine man zag er vaak wat smoezelig uit. Ik herinner hem in een overhemd, een colbertjas en een broek. Ook als hij naar de synagoge ging was hij zo gekleed. De kleine man was een van de weinige bewoners van het huis die trouw de diensten van de synagoge bijwoonde. 

Op vrijdagavond of tijdens een feestdag was dan ging hij naar de synagoge. Als hij dan terugkwam nam hij plaats bij de vele vrouwelijke bewoners en dan ging de sjabbat of feestviering van start. 

Ik ben een keer in zijn kamer geweest. Ik was toen op zoek na muziek. Joodse muziek en daar had hij veel van. Vele CD’s heel veel. Zijn hele kamer stond vol met geluiden van de Joodse ziel. 

Jaren heeft hij beschermd kunnen wonen. In stilte. Zijn Joodse identiteit vormgeven met behulp van de synagoge, de vieringen in het huis en de kosjere maaltijden.  

Op vrijdag de dertiende werd het duidelijk dat de bescherming was afgelopen. De vijand in de vorm van een onzichtbaar virus was doorgedrongen tot in de kamer van de man. Een rabbijn, die net voor het algemene bezoekverbod in het huis hem had bezocht, had hem het virus meegegeven.  

Hoe tragisch allemaal. Juist de hang naar Jiddiskeit bij de kleine man en juist een rabbijn die zoveel goeds deed voor de Joodse bewoners in het huis zijn een noodlottige combinatie geworden. Dat voelt heel onbegrijpelijk aan en is het ook. Maar in het Jodendom gaan we uit dat alles een rede heeft en dat we G-d moeten danken voor alles. Ook voor de zaken die ons onbegrijpelijk hard zijn. 

© Amiad Ilsar 

Buitendienst

Het is vrijdag. Kwart voor zes en zoals afgesproken maak ik een videoverbinding met de clienten van een woning van de voorziening voor mensen met een verstandelijke beperking. Ik ben thuis. Zit op een afstand. Ik ben door de Corona virus maatregelen al ruim twee weken weg van het werk. Nu heb ik buitendienst. Ik zit in de eetkamer aan de gedekte tafel waar we zo meteen de sjabbat met het gezin gaan vieren. 

Als het beeld op mijn scherm oplicht zie ik de vertrouwde gezichten van de clienten in hun woonkamer van hun woning in de voorziening. De man van ruim tachtig met zijn bril en grote keppel, die altijd naar sociaal contact zoekt, houd van muziek en verbonden is met de Joodse gebruiken en ceremonies. Naast hem- op gepaste afstand- zit in een rolstoel een vrouw, ook zij is begin tachtig, sociaal bewogen, muzikaal en verbonden met de Joodse religie.  Hun aanwezigheid aan de andere kant van de beeldverbinding is verwacht. Zij zaten hier verleden week ook. Maar er is ook een onverwachte aanwezige. Een jongeman. Niet Joods en super geinteresseerd. Hij zit met een grote witte keppel aan de tafel, nog net in beeld. Naast hem zit een andere niet Joodse client, buiten beeld van de camera. 

Mooi de aandacht die mijn collega’s aan de clienten geven en hun met alles betrekken. Hier in de buitendienst ben ik totaal afhankelijk hoe mijn collega’s deze viering gestalte geven. Alles is tot in de puntjes geregeld aan de andere kant. De kaarsen. De wijn en het brood. Er is over nagedacht, er is geinversteerd ten behoeve van onze clienten en het is mooi dit in de buitendienst te voelen. Complimenten. 

Buitendienst, het is een ander woord voor mijn thuiswerk. Buitendienst is een tv programma dat ik via mijn scherm vanuit de huiskamer kan bekijken, terwijl ik de liedjes van de sjabbat zing en de verschillende zegeningen uitspreek. De televisie, in de huiskamer, kon niet uit want een bewoonster wou kijken. En zo is dit de eerste sjabbatviering in de buitendienst. 

Met dank aan iedereen die dit mogelijk heeft gemaakt. 

Sjabbat sjalom

@Amiad Ilsar.