Synagoge bezoek

Het woord voor Synagoge komt uit het oud Grieks en betekend evenals in het Hebreeuwse woord, het huis van samenkomst. Samenzijn is naast het goddelijke contact de essentie van een Synagogebezoek. Het samenzijn is in de religieuze voorschriften ingebouwd. Voor veel gebeden zijn volgens de strikte orthodoxie minstens tien mannen nodig om ze uit te spreken. Bij de liberale gemeenten waar ik deze zaterdag ben tellen vrouwen ook mee om het aantal van tien te halen. 

Een gemiddelde Synagogedienst in Nederland is een raamwerk waar gesocialiseerd wordt en het gevoel van samenhang en samenzijn versterkt wordt. Kinderen, mannen en vrouwen, iedereen komt samen. Er zijn mensen die elke week samenkomen, zowel in de orthodoxe gemeenten als in de liberale gemeenschap.  

Het is mooi dat ik de kans heb om regelmatig met de cliënten na een Synagogedienst te gaan. Een dergelijke gang is een moment van inclusie. Een contact moment van mensen met zware beperkingen die veelal afhankelijk zijn van dagelijkse hulp in een plek in onze maatschappij. Vandaag gebruik ik weer het blauwe busje om met een viertal cliënten naar de Synagoge te rijden. Heel toepasselijk staat er met grote oranje letters jij en ik op.  

Na een kleine twee uur is de Synagogedienst afgelopen. We lopen de centrale zaal uit op weg naar een koffie en thee moment. Bij het uitgaan van de zaal wordt ons wijn en druivensap aangeboden. Jongere van de gemeenschap staan zwijgzaam met een dienblad waarop kleine medicijnbekertjes met sap en mierzoete wijn staan. We gaan zo meteen met de ze wijn en druivensap de Sjabbat zegenen. De meeste cliënten weten de weg. Hun doel is om aan de menigte die bij de openslaande zaaldeuren een file laat ontstaan te ontsnappen. Ze zetten koers met hun bekertje wijn naar het eind van deze gigantische ruimte. Ik schat dat ze een honderdvijftig meter moeten overbruggen. Daar tegen de wand staat een rond tafeltje met een zestal stoeltjes. Het doel. De vaste plek. Keer op keer zitten we daar na afloop van de dienst nadat het bij de eerste keer tijdens het bezoek hier in de LJG (Liberaal Joodse Gemeente) aan ons was toegewezen. Als de wijn wordt gezegend verlies ik de groep even uitzicht als iemand mij aanspreekt. Tijdens de minuten die volgen vang ik de groep en de enkeling die onderweg is naar de tafel in mijn ooghoek. 

Als ik enkele minuten later bij de tafel aankom staat iedereen rond de tafel waar twee thermoskannen, kopjes klaarstaan. Wachten op een uitnodiging van mij om plaats te nemen. Daarna als we zitten wacht iedereen ook dat ik inschenk. Een stukje passiviteit, aangeleerde hulpeloosheid misschien. Het getoonde gedrag, brengt de clienten buiten de maatschappij. Het maakt hen afhankelijk van hulp, elke dag weer. Waar de wereld om hen heen zelfstandig handelen is hun gedrag gericht op het wachten op hulp. Op het moment dat mijn aanwezigheid verdwijnt valt het hier stil rond de tafel. Het kriebelt bij mij. Diep in mij is een stem die wil zeggen, kom op doe wat.  

Deze gevoelens zet ik snel aan de kant en probeer iedereen aan te zetten tot zelfstandig acteren. Van het inschenken van de koffie tot het openen van de ingepakte koekjes. 

@Amiad Ilsar.