Ze is hier weer terug. Door haar zelf gekozen. Als vrijwilligster dit keer. Niet als verplichting van school. Het meisje zoals ze genoemd wordt door enkele van mijn collega’s. Een maand lang kan ze uit vrije wil onze ouderen ondersteunen. Ondersteunen is een ruim begrip en is voor dit meisje, voor deze jonge opgroeiende vrouw van zeventien een betrekkelijk begrip. Deze jonge vrouw heeft een speciale zorgvraag. Haar stage liep ze vanuit een school voor bijzonder onderwijs. Communiceren is een uitdaging voor haar en het begrip van sociale interacties zijn soms een raadsel voor haar.
Aan de hand van deze gegevens zou er een doodsvonnis voor haar in de zorg kunnen worden getekend. Niet geschikt, geen competenties die haar een plek kunnen geven in de zorg voor ouderen, dat zou duidelijk kunnen zijn voor degene die geloven in de onveranderbare mens. Voortbordurende op deze gedachten zou er worden kunnen worden gesteld dat ons huis geen proeftuin is voor allerlei personen met een speciale zorgvraag. Het zou kunnen dat we dan volgens de gedachten, die ik niet deel dat we onze bewoners schaden door allerlei personen met een speciale zorgvraag toe te laten in hun huis. Zij, lees de bewoners vragen hier niet om.
Het zijn argumenten die kloppen. Maar wel leiden tot een verzuiling en verarming van onze maatschappij. Willen wij, lees medewerkers, bewoners en ouders van kinderen met een speciale zorgvraag deze uitsluiten uit ons huis. Uit onze maatschappij. Willen wij de mensen met een speciale zorgvraag terug sturen naar de instituten in de bossen? Nee. Dat willen we niet. Het tegendeel zullen weinig mensen in het openbaar beweren. We willen integratie in plaats van separatie. Maar niet op ons werk, niet op de school van onze kinderen en niet in onze wijk. Dat zie ik wel veel in de praktijk gebeuren.
Even moet ik denken aan hoe in het huis de verschillende afdelingen als eilanden in een grote oceaan zouden functioneren als we, wij de medewerkers in de binnentuin niet een brug zouden hebben gecreëerd. Bewust hebben we de verschillende doelgroepen bij elkaar gebracht. In de eetzaal en de binnentuin zitten de bewoners van de verschillende doelgroepen wat meer door elkaar. De afstand tussen de verschillende eilanden is gekrompen doordat buiten de wil van bepaalde doelgroepen ook minder functionerende in de gezamenlijke openbare ruimten werden gebracht en daar een plek hebben gekregen.
Wij hebben de bewoners niet gevraagd of dit meisje hier mocht werken. Waarbij het werken vaak meer als een vertoeven, moet worden vertaald. Maar ook in mijn leven wordt mij niet van alles gevraagd. De stad waar ik woon presenteert over enkele jaren de floriade. De snelweg kwam honderden meters dichterbij, een nieuwe wijk ontspruit achter onze woningen en op het groenonderhoud is sterk bezuinigd.
Aan het eind van de drie dagen dat de jonge vrouw hier in het huis is geweest viert zij met ons de sabbatviering. Het is vrijdagmiddag. Voor aanvang van de viering krijgen de bewoners wat sap en een koekje. De jonge vrouw gekleed met een gestreept shirt een licht groen vest spijkerbroek en witte gympen vraagt aan een van de bewoonsters wat ze wil drinken. Welke sap wil ze. Op een eerste vraag krijgt ze geen antwoord. Hulpeloos kijkt ze met haar diep bruine ogen in het rond. Een cruciaal moment. Een leermoment. Niet meteen afhaken, maar naar een oplossing zoeken. Nog een keer vraagt ze. Nu aan de andere kant. Dat werkt er is oogcontact en mevrouw bestelt een sinaasappelsap. De vrijwilligster loopt naar het aanrecht en vult een glas. Als ze terugkomt, benadert ze mevrouw opnieuw van de linkerkant. Het werkt. In een keer kijkt mevrouw naar de uitgestoken hand en pakt het gevulde glas. Er ontstaat een glimlach aan beiden zijden van het glas. Een lach die, je misschien kunt zien als bewijs dat werelden kunnen worden verbonden. Maar dat hangt echt af van welke je bril je draagt.
© Amiad Ilsar
Hamesjek 